27 Şubat 2016 Cumartesi

Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 46. Maddesinde Değişiklik Teklifi

6100 s. HMK'nın ikinci ayrımında, hakimin hukuki sorumluluğu konusu düzenlenmiştir. Hakimin hukuki sorumluluğu konusunda devletin sorumluluğu ve hakime rücu hakkı ise 46. maddede düzenlenmiştir. Maddenin birinci fıkrasında, hakimin  yargılama faaliyetinden dolayı hangi hallerde devlet aleyhine dava açılabileceği sayılmıştır. Buna göre,
a) Kayırma veya taraf tutma yahut taraflardan birine olan kin veya düşmanlık sebebiyle hukuka aykırı bir hüküm veya karar verilmiş olması,

b) Sağlanan veya vaat edilen bir menfaat sebebiyle kanuna aykırı bir hüküm veya karar verilmiş olması,
c) Farklı bir anlam yüklenemeyecek kadar açık ve kesin bir kanun hükmüne aykırı karar veya hüküm verilmiş olması,
ç) Duruşma tutanağında mevcut olmayan bir sebebe dayanılarak hüküm verilmiş olması,
d) Duruşma tutanakları ile hüküm veya kararların değiştirilmiş yahut tahrif edilmiş veya söylenmeyen bir sözün hüküm ya da karara etkili olacak şekilde söylenmiş gibi gösterilmiş ve buna dayanılarak hüküm verilmiş olması,
e) Hakkın yerine getirilmesinden kaçınılmış olması
hallerinde devlet aleyhine tazminat davası açılabilir. Tazminat davasının açılması, hâkime karşı bir ceza soruşturmasının yapılması yahut mahkûmiyet şartına bağlanamaz.
Üçüncü fıkrada devletin, açılan bu tazminat davası nedeniyle tazminat ödemeye mahkum olduğu halde sorumlu hâkime rücu edebileceği ifade edilmiştir. Devlet, sorumlu hakime ödeme tarihinden itibaren bir yıl içinde rücu edebilecektir.
Teklifte özetle, hakimlerin yargılama faaliyetlerinden dolayı açılacak tazminat davasının devlet değil, hakim aleyhine açılması ve bununla aynı doğrultuda olmak üzere devletin rücu hakkının düzenleyen üçüncü fıkranın madde metninden çıkarılması öngörülmüştür. Gerekçe olarak, böyle bir düzenlemenin hakimler için caydırıcı nitelikte olacağı ifade edilmiştir.