26 Şubat 2016 Cuma

6098 Sayılı TBK'nın 347. Maddesinde Değişiklik Teklifi

TBK m. 347 (6570 s. GKHK m. 11), TBK m. 339 ve devamında düzenlenen konut ve çatılı işyerlerine ilişkin kira sözleşmelerinin bildirim yoluyla sona ermesi konusunu düzenlemektedir. Maddenin mevcut birinci fıkrasına göre, belirli süre için akdedilmiş konut ve çatılı işyeri kiralarında kiracı, kira sözleşmesinin süresinin bitiminden en az 15 gün önce bildirimde bulunmadığı takdirde, sözleşme aynı koşullarla 1 yıl için uzatılmış sayılır. Bu halde kiraya veren, sözleşme süresinin bitimine dayanarak sözleşmeyi
sona erdiremez. Ancak, 10 yıllık uzama süresi sonunda kiraya veren, bu süreyi izleyen her uzama yılının bitiminden en az 3 ay önce bildirimde bulunmak koşuluyla, herhangi bir sebep göstermeksizin sözleşmeye son verebilir. Maddenin mevcut ikinci fıkrasına göre ise, belirsiz süreli kira sözleşmelerinde kiracı her zaman, kiraya veren ise kiranın başlangıcından 10 yıl geçtikten sonra, genel hükümlere göre fesih bildirimiyle sözleşmeyi sona erdirebilirler.
Söz konusu 10 yıllık uzama süresi için, TBK'nın yürürlüğü hakkında 6101 sayılı Kanun'un geçici 2. maddesine bakılmalıdır. Bu maddeye göre, TBK.nun 347. maddesinin 1. fıkrasının son cümlesinde öngörülen kira sözleşmelerinden 10 yıllık uzama süresi dolmuş olanlar hakkında yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 2 yıl sonra uygulanır. Diğer bir deyişle, 1.7.2012 itibariyle bu maddede belirtilen 10 yılını doldurmuş kira sözleşmeleri için fesih hakkı 1.7.2014 tarihinden sonra, 10 yılını doldurmamış ve fakat 5 yılını doldurmuş sözleşmeler için ise 1.7.2017 tarihinden sonra kullanılabilecektir.
TBK m. 347 ile ilgili bir karar:
"...Olayımıza gelince; hükme esas alınan kira sözleşmesi 1.8.1993 başlangıç tarihli 2 yıl süreli olup, sözleşme konusunda taraflar arasında bir uyuşmazlık bulunmamaktadır. 1.8.1993 başlangıç tarihli kira sözleşmesi TBK.347 (6570 sayılı yasanın 11. maddesi ) uyarınca aynı şartlarda 1 er yıl uzamakla belirli süreli kira sözleşmesi olarak uzayıp, belirsiz süreli kira sözleşmesi haline gelmez. Bu nedenle 1.8.1993 başlangıç tarihli kira sözleşmesi TBK. yürürlüğe girdiği tarih itibariyle 10 yıllık süre dolmuş ise de, TBK. nun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında 6101 sayılı kanunun geçici 2. maddesine göre 10 yıllık süresi dolmuş olan kira sözleşmesinde TBK.347. maddesine göre kiralayanın akdin feshi ve kiralanandan tahliyesi istemi hakkında yürürlük tarihinden itibaren 2 yıl geçmemiştir. Bu nedenle 28.3.2012 tarihinde açılan davanın süresinde olmadığı nazara alınmadan yazılı şekilde tahliye isteminin kabulüne karar verilmesi doğru değildir..." (Yargıtay 6. HD., 2013/6015 E., 2013/7713 K.)
Maddenin bahsettiğimiz bu ilk iki fıkrası için 14.12.2015 tarihinde bir değişiklik teklifi sunulmuştur. Teklifte özetle, maddenin ilk fıkrasının son cümlesi ile ikinci fıkrasının tamamen yürürlükten kaldırılması öngörülmüştür.
Teklif gerekçesinde, kiraya verenin  herhangi bir sebep göstermeksizin sözleşmeye son verebilme hakkının olmasının, kiracıya maddi ve manevi zarar getireceği, aynı zamanda bu hükmün Anayasa'nın 173. maddesine aykırılık teşkil ettiği ifade edilmiştir.